Electronic Transaction Act, 2063(2008)

Electronic Transaction Act, 2063 

(both English and Nepali)

1. Electronic Transaction Act was authenticated and published in Nepal
→ December 8, 2006 (२२ मंसिर २०६३)
2. Electronic Transaction Act, 2063 was deemede to be commenced from(प्रारम्भ भएको मानिने)
→ September 6, 2006 (२४ भाद्र २०६३)
3. The Electronic Transaction Act 2063 has provision of .............. for legal validity of electronic transaction (विद्युतीय कारोबार ऐेन २०६३ मा के को प्रावधान रहेको छ?)
→ Digital Signature
4. Chapter (परिच्छेद) ‍- 12
    ⤷ Chapter - 1 : Preliminary (प्रारम्भिक)
    ⤷ Chapter - 2 : Provisions Relating to Electronic Record and Digital signature (विद्युतीय अभिलेख तथा डिजिटल हस्ताक्षर सम्बन्धी व्यवस्था)
    ⤷ Chapter - 3 : Provision Relating to Dispatch, Receipt and Acknowledgement of Electronic Records (विद्युतीय अभिलेखको सम्प्रेषण, प्राप्ति र स्वीकार सम्बन्धी व्यवस्था)
    ⤷ Chapter - 4 : Provisions Relating to Controller and Certifying Authority (नियन्त्रक तथा प्रमाणीकरण गर्ने निकाय सम्बन्धी व्यवस्था)
    ⤷ Chapter - 5 : Provisions Relating to Digital Signature and Certificates (डिजिटल हस्ताक्षर तथा प्रमाणपत्र सम्बन्धी व्यवस्था)
    ⤷ Chapter - 6 : Functions, Duties and Rights of Subscriber (ग्राहकको काम, कर्तव्य र अधिकार)
    ⤷ Chapter - 7 : Electronic Record and Government use of Digital Signature (विद्युतीय अभिलेख र डिजिटल हस्ताक्षरको सरकारी प्रयोग)
    ⤷ Chapter - 8 : Provisions Relating to Network Service (नेटवर्क सेवा सम्बन्धी व्यवस्था)
    ⤷ Chapter - 9 : Offence Relating to Computer (कम्प्युटर सम्बन्धी कसुर)
    ⤷ Chapter - 10 :Provisions Relating to Infromation Technology Tribunal (सूचना प्रविधि न्यायधिकरण सम्बन्धी व्यवस्था)
    ⤷ Chapter - 11 : Provisions Relating to Information Technology Appellate Tribunal (सूचना प्रविधि पुनरावेदन न्यायधिकरण सम्बन्धी व्यवस्था)
    ⤷ Chapter - 12 : Miscellaneous (विविध)
5. Section (दफा) - 80
6. Limitation of file complaint about cyber crime (उजुरि गर्ने म्यादहद)
→ 35 दिन भित्र
7. न्यायधिकरण र पुनरावेदन न्यायधिकरणमा कति/कति सदस्य रहन्छन?
→ ३ / ३ सदस्य
8. न्यायधिकरण र पुनरावेदन न्यायधिकरण सदस्यको पदावधि कति वर्ष हुन्छ?
→ 5 वर्ष तर पुनः नियुक्त हन सक्ने
9. न्यायधिकरण र पुनरावेदन न्यायधिकरण सदस्यको अनिवार्य अवकाश उमेर कति हुन्छ?
→ 63 वर्ष
10. न्यायधिकरणका प्रत्येक सदस्यले कस्को समक्ष पद तथा गोपनियताको शपथ लिनु पर्दछः?
→ पुनरावेदन अदालतका मुख्य न्यायधीशको समक्ष
11. पुनरावेदन न्यायधिकरणका प्रत्येक सदस्यले कस्को समक्ष पद तथा गोपनियताको शपथ लिनु पर्दछः?
→ सर्वोच्च अदालतको प्रधान न्यायधीशको समक्ष
12. न्यायधिकरणले गरेको निर्णय वा आदेशमा चित्त नबुझेमा निर्णय भएको कति दिन भित्र पुनरावेदन न्यायधिकरणमा पुनरावेदन गर्न सकिन्छ?
→ 35  दिन भित्र
13. प्रमाणपत्र प्राप्त गरेको कति दिन भित्र प्रमाणपत्र जारी गर्ने वा नगर्ने निर्णय गर्नुपर्दछ?
→ 1 महिना भित्र
14. प्रमाणपत्र जारी गर्ने निर्णय भएको कति दिन भित्रमा जारी गर्नुपर्दछ?
→ 7 दिन भित्र
15. प्रमाणपत्र जारी नगर्ने निर्णय भएको कति दिन भित्रमा कारण सहित सुचना दिनुपर्दछ?
→ 7 दिन भित्र
16. नियन्त्रकले प्रमाणीकरण गर्ने निकायलाई(CA) निवेदन दर्ता भएको कति समयमा इजाजतपत्र प्रदान गर्ने वा नगर्ने भनि सुचना दिनुपर्दछ?
→ 2 महिना भित्र
17. इजाजतपत्रको नविकरण गर्नु परेमा कति समय अगाडि निवेदन दिनु पर्दछ?
- इजाजतपत्रको बहाल अवधि समाप्त हुनुभन्दा २ महिना अगाडि
18. इजाजतपत्र नविकरण गर्ने वा नगर्ने भनि नियन्त्रकले कहिले सम्म निर्णय गर्नु पर्दछ?
→ इजाजतपत्रको बहाल अवधि समाप्त हुनुभन्दा १ महिना अगाडि

Some terminologies according to Electronic Transaction Act, 2063

→ Asymmetric Crypto System
⤷ A system that creates a key pair consisting of a private key creating a digital signature and a public key to verify the digital signature.
→ Computer
⤷ An electro-magnetic, optical or other high-speed data processing device or system, which performs logical, arithmetic and memory functions by manipulating electro-magnetic or optical impulses and also includes all acts of input, output, processing, storage  and computer software or communication facilities which are connected or related to the comuter in anty computer system or computer network. 
→ Computer database
⤷ An information, knowledge and concept or presentation of instructions, which are being prepared or have already been propared in word, image, voice or audio visual form in a formalized manner or which have been produced by a computer, computer system or computer network, with a vies to use in a computer, computer system or computer network.
→ Computer network
⤷ An interrelationship between two or more than two computers having interconnection with each other or in contact of communication.
→ Computer system
⤷ A device or a group of devices, containing all computer programmes including input and output support devices, electronic instructions, input and output data that performs logical, arithmetic, data storage and retrieval, communication including controlling functions.
→ Computer resource
⤷ A computer, computer system, computer network, data, computer database or software.
→ Data
⤷ The presentation of information, knowledge, fact and concept or instructions in any form, which are kept in a formalized manner in a computer system or computer network and is intended for processing the same or processed or stored in a computer memory. 
→ Key pair
⤷ A private key in an asymetric crypto cystem and of pair of public key, interconnected in a mathematics form with the private key which has a code to verify digital signature by the public key to be created from the private key.
→ Private key
⤷ A key of any key pair used to create a digital signature.
→ Public key
⤷ A key of any key pair used to verify digital signature.
→ Orignator
⤷ A person who generates, stores or transmits electronic records and this term also includes a person who causes any other person to carry out such functions: Provided that it shall not include an intermediary.
→ Electronic record
⤷ The data, record, image or sound transmitted received or store in an electronic form by generation the same through any means.
→ Software
⤷ Any specific part of computer system such as system software and application software having the capacity for operating computer hardware.
→ Computer Accessory
⤷ A technology such as computer resource, the information used by institution to its business, a software-like item produced or purchased by such an institution, hardware and computer network.
→ Government Authority
⤷ A ministry, secretariat, Department of Government of Nepal or the Offices thereunder, Constitutional Body or the offices thereunder, Court or Tribunal or Office of the Nepal Army and it shall also includes other Offices of the similar nature.
→ Certifying Authority
⤷ A certifying authority which has obtained a license to issue a Digital Signature under sub-section 3 of section 18.
→ Digital signature
⤷ A signature made in any electronic form to be included in the transformation of electronic record by a person having a non-transformed initial electronic record and the publilc key of signatory by using a type of asymetric crypto system that may clearly ascertain the following matters:
i. Whether or not transformation of electronic record was created by using a type of private key keeping a logical consistency with the public key of signatory, and
ii. Whether or not the initial electronic record has been changed after the transformation of electronic record.

Function, duties and power of the Controller

According to the Electronic Transaction Act, 2063, the Controller is appointed by the Government of Nepal under section 13. 

The function, duties and power of the controller is mentioned in the section 14 of chapter 4 of Electronic Transaction Act, 2063:

→To issue a license to the Certifying Authority,
→ To exercise the supervision and monitoring over the activities of the Certifying Authority,
→ To fix the standard to be maintained by the CA in respect to the verification of Digital Signature, 
→ To specify the condition to be compiled by the CA in operating his/her business, 
→ To specify the format of the certificate and content to be included therein,
→ To specify the procedures to be followed by the CA while conducting his/her dealing with the subscribers,
→ To maiintain a record of information disclosed by the CA under this act and to make provision of computer database accessible to public and to update such database,
→ To perform such other function as prescribed.

Other function and duties of CA

→ To issue a certificate to subscriber
→ To suspend the certificate
→ To revoke the certificate

Offence Relating to Computer

Punishment (सजाय)	Crime (अपराध)
3 years jail and 2 Lakhs fine	ü To pirate, destroy or alter computer source code (Computer source code को चोरी, नष्ट वा परिवर्तन गर्ने) ü Unauthorized access in computer materials ( कम्प्युटर सामग्रिमा अनधिकृत पहुँच) ü Damage to any computer and information system like destroy, damages, deletes, alters, disrupts any information of computer (कम्प्युटर र सुचना प्रणालीमा क्षति पुर्याउने जस्तैः कम्प्युटरमा रहेको सुचनालाइ नष्ट, क्षति, मेटाएमा, हेरफेर गरेमा, काम नलाग्ने बनाएमा आदि)
5 years jail and 1 Lakhs fine	ü Publication of illegal materials in electronic form (विद्युतीय स्वरुप गैरकानुनी कुरा प्रकाशन गर्ने) ü यदि कुनै व्यक्तिले यहि कसुर पटक पटक गरेमा १.५ गुणा जरिवाना र ५ वर्ष कैद सजाय
2 years jail and 1 Lakhs fine	ü Confidentiality to Divulge (गोपनीयता भङ्ग गर्ने जस्तै: किताब, रजिस्टर, सुचना, कागजात आदिको गोपनीयता भङ्ग गरेमा) ü To inform false statement (झुट्टा व्यहोराको सुचना दिने) ü Submission or display of false license or certificates (झुट्टा इजाजतपत्र वा प्रमाणपत्र पेश गर्ने वा देखाउने):- -          If any person works as CA without a license issued by Controller under this Act. -          If any person without obtaining license from CA, publishes a fake license or false statement in regard to license ( fine up to 1 lakh only) -          If any person publish a certificate without issued by CA or certificate not accepted or such certificate is already suspended or revoke ü To commit computer Fraud (कम्प्युटर जालसाजी गर्ने)
Fine up to 50 thousands or 6 months imprisonment or Both (५० हजार जरिवाना वा ६ महिना जेल वा दुवै सजाय)	ü Abetment to commit computer related offence (कम्प्युटर सम्बन्धी कसुर गर्न दुरुत्साहन)
Fine up to 50 thousands (५० हजार जरिवाना)	ü Non-submission of prescribed statements or documents (तोकिएको समयमा कार्यलयले मागेको प्रतिवेदन वा विवरण वा कागजात दाखिला नगरेमा)
Half of the punishment	ü कुनै पनि Electronic Transaction Act 2063 मा भएका crime मा कसैलाई सहयोग गरेमा
A case will be filed against such person and shall be punished accordingly	ü विदेशिले नेपाल भित्र रहेका Computer वा computer network लाई hacking जस्ता Electronic Transaction Act भित्रका crime गरेमा ü Punishment in an offence committed outside Nepal

Qualification of 3 members of Tribunal 

→ Having knowledge of IT and qualified to be judge in district court, shall be eligible to be a law member of the Tribunal.
→ At least master degree in computer science or IT and least have 3 years experience in the field of electronic transaction, IT or electronic communication, shall be eligible to be a IT member of the Tribunal.
→At least master degree in management or commerce and have specialization in the field of electronic transaction and at least 3 years experience in the related field, shall be eligible to be a commerce member of Tribunal.
→ All are Nepali citizen

Qualification of 3 members of Appellate Tribunal

→ Having knowledge of IT and qualified to be judge in Appellate Court, shall be eligible to be a law member of the Tribunal.
→ At least master degree in computer science or IT and least have 5 years experience in the field of electronic transaction, IT or electronic communication, shall be eligible to be a IT member of the Tribunal.
→ At least master degree in management or commerce and have specialization in the field of electronic transaction and at least 5 years experience in the related field, shall be eligible to be a commerce member of Tribunal.
→ All are Nepali citizen

Act shall not apply in following condition

→ Negotiable Instruments as referred to in the Negotiable Instruments Act, 2034 (1977).
→Deed of will, deed of mortgage, bond, deed of conveyance, partition or any such deed related with transfer of the title in any immovable property,
→ Any other document which demonstrates title or ownership in any immovable property,
→  Power of Attorney, statement of claim, statement of defense or any such other documents as may be used in courts proceedings,
→ Statement of claim, counter-claim, statement of defense or any such other document as may be submitted in writing in the proceedings of any Arbitration,
→ Documents as prescribed by the prevailing law that requires not to retain in electronic form.

In Nepali

विद्युतीय कारोबार ऐन, २०६३ अनुसार केहि शब्द र तिनको परिभाषा

→ एसिमेट्रिक क्रिप्टो सिस्टम 
- डिजिटल हस्ताक्षर सृजना गर्ने निजी साँचो र डिजिटल हस्ताक्षर सम्पुष्टि गर्ने सार्वजनिक साँचो समावेश भएको एक सुरक्षित जोडी साँचो उत्पन्न गर्ने प्रणालीलाई जनाउदछ।
→ उत्पतिकर्ता (Originator)
- विद्युतीय अभिलेख उत्पन्न गर्ने, जम्मा गर्ने वा सम्प्रेषण गर्ने व्यक्ति सम्झनु पर्छ र सो शब्दले त्यस्तो कार्य अन्य कुनै व्यक्तिलाई गर्न लगाउने व्यक्तिलाई समेत जनाउँछ।
→ कम्प्युटर
- विद्युत-चुम्बकीय वा दृश्यगर आवेगहरु परिचालन गरेर तार्किक, अङ्कगणितीय र स्मरणगत कार्य सम्पादन गर्ने विद्युत-चुम्बकीय, दृश्यगत वा अन्य उच्च गतिको तथ्याङ्क प्रशोधन गर्ने संयन्त्र वा प्रणाली सम्झनु पर्छ र सो शब्दले कुनै कम्प्युटर प्रणाली वा कम्प्युटर नेटवर्कमा कम्प्युटरसँग जोडिएका वा समबद्ध रहेका सम्पुर्ण आगत(इन्पुट), निर्गत(आउटपुट), प्रशोधन, सञ्चय गर्ने कार्य तथा कम्प्युटर सफ्टवेयर वा सञ्चार सुविधा समेतलाई जनाउँछ।
→ कम्प्युटर तथ्याङ्क आधार (Computer database)
- कम्प्युटर, कम्प्युटर प्रणाली वा कम्प्युटर नेटवर्कमा प्रयोग गर्ने उद्देश्यले अक्षर, छवि, ध्वनि वा श्रव्य दृश्यमा औपचातिक तवरले तयार पारिदै गरेको वा तयार गरिएको वा कम्प्युटर, कम्प्युटर प्रणाली वा कम्प्युटर नेटवर्कद्वारा उत्पादन गरिएको सूचना, ज्ञान तथा अवधारणा वा निर्देशनको प्रस्तुतीकरण सम्झनु पर्छ।
→ कम्प्युटर नेटवर्क
- एक अर्कासँग अन्तर-आगद्ध वा सञ्चार सम्पर्कमा रहेका दुई वा दुईभन्दा बढी कम्प्युटरहरुको अन्तर-आबद्धता सम्झनु पर्छ।
→ कम्प्युटर प्रणाली
- आगत र निर्गत सहायता संयन्त्रहरु लगायतको कम्प्युटर कार्यक्रमहरु, विद्युतीय निर्देशनहरु, आगत र निर्गत तथ्याङ्कहरु समाविष्ट भएको र तार्किक, अङ्कगणितीय, तथ्याङ्क सञ्चय तथा पुनः प्राप्ति, सञ्चार र नियन्त्रण लगायतका कार्यहरु सम्पादन गर्ने कुनै संयन्त्र वा संयन्त्रको समूह सम्झनु पर्छ।
→ कम्प्युटर सम्पदा (Computer Resources)
- कम्प्युटर, कम्प्युटर प्रणाली, कम्प्युटर नेटवर्क, तथ्याङ्क, कम्प्युटर तथ्याङ्क आधार वा सफ्टवेयर सम्झनु पर्छ।
→ जोडी साँचो (Key Pair)
- कुने एसिमेट्रिक क्रिप्टो सिस्टममा रहेको निजी साँचो र त्यस्तो साँचोले सृजना गर्ने डिजीटल हस्ताक्षरको जाँच सार्वजनिक साँचोले गर्न सक्ने तत्व भएको सो निजी साँचोको गणितीय रुपमा अन्तर आवद्ध सार्वजनिक साँचो जोडी सम्झनु पर्छ।
→ निजी सांँचो (Private key)
- डिजिटल हस्ताक्षर सृजना गर्न प्रयोग गरिएको कुनै जोडी साँचोको एक साँँचो सम्झनु पर्छ।
→ सार्वजनिक साँचो (Public Key)
- डिजिटल हस्ताक्षरको सम्पुष्टि गर्न प्रयोग गरिएको कुनै जोडी साँचोको एक साँचो सम्झनु पर्छ।
→ तथ्याङ्क (Data)
- औपचारिक तवरले तयार गरी कम्प्युटर प्रणाली वा कम्प्युटर नेटवर्कमा प्रशोधन गर्ने उद्देश्यले राखिएको वा प्रशोधन गरिएको वा कम्प्युटरको स्मरणमा जम्मा गरिएको जुनसुकै स्वरुपमा रहेको सूचना, ज्ञान, तथ्य, अवधारणा वा निर्देशनको प्रस्तुतीकरण सम्झनु पर्छ।
→ डिजिटल हस्ताक्षर
- रुपान्तर नभएको प्रारम्भिक विद्युतीय अभिलेख र हस्ताक्षरकारिको सार्वनिक साँचो भएको व्यक्तिले देहायका कुरा दुरुस्तसँग निर्धारण गर्न सक्ने किसिमका एसिमेट्रिक क्रिप्टो सिस्टम प्रयुक्त भएको विद्युतीय अभिलेखको रुपान्तरणमा समावेश हुने कुनै विद्युतीय स्वरुपमा गरिएको हस्ताक्षर सम्झनु पर्छ ः- 
१. हस्ताक्षरकर्ताको सार्वजनिक साँचोसँग सङ्गति राख्ने किसिमको निजी साँचो प्रयोग गरेर विद्युतीय अभिलेखको रुपान्तरणको सृजना गरिएको थियो वा थिएन, र
२. विद्युतीय अभिलेखको रुपान्तरण गरिएदेखि प्रारम्भिक विद्युतीय अभिलेख परिवर्तन गरिएको छ वा छैन।
→ प्रमाणीकरण गर्ने निकाय (CA)
- डिजिटल हस्ताक्षर प्रमाणपत्र जारी गर्न दफा १८ को उपदफा (३) बमोजिम इजाजतपत्रप्राप्त प्रमाणीकरण गर्ने निकाय सम्झनु पर्छ।
→ विद्युतीय अभिलेख (Electronic Record)
- विद्युतीय स्वरुपको कुनै माध्यमबाट सृजना गरी सम्प्रेषण गरिएका, प्राप्त गरिएका वा जम्मा गरिएका तथ्याङ्क, अभिलेख, छवि वा ध्वनि सम्झनु पर्छ।
→ सूचना
- तथ्याङ्क, अक्षरमा लिपिबद्ध गरिएको विवरण, छवि, ध्वनि, सङ्केत, चिन्ह, कम्प्युटर क्रार्यक्रम, सफ्टवेयर र कम्प्युटर तथ्याङ्क आधार सम्झनु पर्छ।
→ सफ्टवेयर
- कम्प्युटर हार्डवेयर सञ्चालन गर्ने क्षमता भएको सिस्टम सफ्टवेयर र अप्लिकेशन सफ्टवेयर जस्ता कम्प्युटर प्रणालीक ोकुनै खास अंश सम्झनु पर्छ।
→ कम्प्युटर सामग्री (Computer Accessory)
- कम्प्युटर सम्पदा, कुनै संस्थाले आफ्नो व्यवसायमा प्रयोग गरेका सूचना, त्यस्तो संस्थाले तयार वा खरिदद गरेका सफ्टवेयर जस्ता सामग्री, हार्डवेयर तथा कम्प्युटर नेटवर्क जस्ता प्रविधि सम्झनु पर्छ।
→ सरकारी निकाय (Government Authority)
- नेपाल सरकारलको मन्त्रालय, सचिवालय, विभाग वा सो अन्तर्गतका कार्यालय, संवैधानिक निकाय वा सो अन्तर्गतका कार्यालय, अदालत वा न्यायधिकरण वा नेपाली सेनाको कार्यालय सम्भनु पर्छ र सो शब्दले त्यस्तै प्रकृतिका अन्य कार्यालय समेतलाई जनाउँछ।

नियन्त्रकको काम, कर्तव्य र अधिकार

नेपाल सरकारले विद्युतीय कारोबार ऐन, २०६३ को परिच्छेद ४ को दफा १३ बमोजिम नियन्त्रकको नियुक्ति गर्दछ।

नियन्त्रकको काम, कर्तव्य र अधिकार विद्युतीय कारोबार ऐन, २०६३ को परिच्छेद ४ को दफा १४ मा उल्लेख गरिएको छ। ति निम्न बुदाँगत रुपमा टिप्पणि गरिएका छन् ः- 

→प्रमाणीकरण गर्ने निकायलाई इजाजतपत्र प्रदान गर्ने,
→ प्रमाणीकरण गर्ने निकायको काम कारबाहीको सुपरिवेक्षण र रेखदेख गर्ने,
→ प्रमाणिकरण गर्ने निकायले डिजिटल हस्ताक्षरको सम्पुष्टि गर्ने सम्बन्धमा कायम गर्नु पर्ने स्तरहरु निर्धारण गर्ने,
→ प्रमाणिकरण गर्ने निकायले आफ्नो कारोबार सञ्चालन गर्दा पालन गर्नु पर्ने शर्त निर्धारण गर्ने
→ प्रमाणपत्रको ढाँचा र त्यसभित्र समाविष्ट हुनु पर्ने विषय वस्तुको निर्धारण गर्ने,
→ प्रमाणीकरण गर्ने निकायले ग्राहकसँग व्यवहार गर्दा अपनाउनु पर्ने प्रक्रिया निर्धारण गर्ने,
→ प्रमाणीकरण गर्ने निकायले यस ऐन बमोजिम प्रकट गरेका सूचनाहरुको अभिलेख खडा गरी सार्वजनिक रुपमा पहुचयोग्य हुने गरी कम्प्युटर तथ्याङ्क आधारको व्यवस्था गर्ने र सो तथ्याङ्क आधारलाई अद्यावधिक गर्ने,
→ तोकिए बमोजिमको अन्य काम गर्ने।

प्रमाणीकरण गर्ने निकायको अन्य काम तथा कर्तव्य

→ प्रमाणपत्र जारी गर्ने
→ प्रमाणपत्र निलम्बन गर्ने 
→ प्रमाणपत्र रद्द गर्ने

ऐन लागु नहुने केहि विषयहरु

→ विनिमेय अधिकारपत्र ऐन, २०३४ मा उल्लेख भए बमोजिमका विनियेम अधिकारपत्रहरु,
→ बकसपत्र, राजीनामा, बन्धकी, कबुलियतपत्र, बण्डापत्र वा त्यस्तै प्रकृतिका अचल सम्पत्तिको हक हस्तान्तरण गर्ने लिखतहरु,
→ अचल सम्पत्ति उपर हक वा स्वामित्व जनाउने अन्य कुनै लिखतहरु,
→ बारेसनामा, फिरादपत्र, प्रतिउत्तरपत्र वा त्यस्तै अन्य प्रकारका अदालती कारबाअिमा प्रयोग हुने लिखतहरु,
→ दाबिपत्र, प्रतिदाबीपत्र वा मध्यस्थताको कारबाहीमा लिखित रुपमा पेश गर्नुपर्ने अन्य त्यस्तै लिखतहरु, 
→ प्रचलित कानूनले विद्युतीय स्वरुपमा राख्न नहुने भनी तोकेका लिखतहरु।